.png)
Op 1 januari 2025 treedt het nieuwe Boek 6 “buitencontractuele aansprakelijkheid” van het Burgerlijk Wetboek in werking, een wetboek dat nog dateerde uit 1804 en door Napoleon zelf was ingevoerd.
Naast talrijke contractuele verhoudingen, bestaat de rechtspraktijk uit een brede waaier aan rechtsverhoudingen die niet vooraf zijn overeengekomen, maar die zich toch voordoen en die mensen noodgedwongen aan elkaar verbinden, bijvoorbeeld omdat iemand een fout heeft begaan, onzorgvuldig of onachtzaam is geweest. Deze buitencontractuele verhoudingen werden geregeld door de artikelen 1382-1386bis van het (oud) Burgerlijk Wetboek en die regels veranderen nu.
In dit artikel gaan we in op twee praktijkgevallen: de aansprakelijkheid voor (minderjarige) kinderen en voor dieren.
Een nieuwe wettelijke basis voor een oeroud principe
Het algemeen uitgangspunt voor buitencontractuele aansprakelijkheid, verandert niet en blijft dat wie door zijn fout of nalatigheid (of deze van een persoon of zaak voor wie hij moet instaan) schade veroorzaakt, gehouden is die schade te vergoeden.
Het nieuwe Boek 6 vervangt de oude artikelen 1382-1386bis, evenals de wet van 25 februari 1991 aangaande de aansprakelijkheid voor producten met gebreken.
Aansprakelijkheid van ouders voor hun minderjarige kinderen
De aansprakelijkheid van ouders voor hun kinderen (nu: artikel 1384; wordt: artikel 6.12) wordt gemoderniseerd.
Als “ouders” worden nu ook personen aangemerkt met wie geen bloedband bestaat maar die wel het gezag over het minderjarig kind uitoefenen, zoals bijvoorbeeld adoptanten, voogden en pleegzorgers (broers en zussen, grootouders, stiefouders of instellingen blijven uitgesloten).
Het oude (weerlegbaar) vermoeden van aansprakelijkheid van de ouders (tenzij ze bewezen geen fout te hebben begaan in de opvoeding of het toezicht), wordt vervangen door een foutloze aansprakelijkheid die onweerlegbaar is tot de leeftijd van 16 jaar. Slechts vanaf 16 jaar, kunnen de ouders een bewijs van zorgvuldig toezicht leveren (een bewijs van goede opvoeding is niet langer vereist).
Aansprakelijkheid van de bewaarder van een dier
De foutloze aansprakelijkheid die nu voor ouders wordt ingevoerd, bestond reeds ingeval van schade veroorzaakt door dieren (nu: artikel 1385) en die blijft ook bestaan in het nieuwe recht (artikel 6.17).
Het begrip “dier” wordt ruim benaderd en omvat zowel huisdieren, getemde dieren als wilde dieren die onder de macht, leiding en controle van iemand vallen. Die persoon zal (weerlegbaar) vermoed worden de eigenaar van het dier te zijn, tenzij die eigenaar aantoont dat hij de feitelijke bewaring van het dier aan iemand anders heeft toevertrouwd.
Een actieve rol of een bijzonder (abnormaal) gedrag van het dier in de fout is niet langer vereist: een hond die ligt te slapen op het voetpad, kan aldus ook de aansprakelijkheid van zijn bewaarder in het gedrang brengen.
Aansprakelijkheid kan ook niet meer worden ontweken door zich te beroepen op overmacht of door de handeling van een derde. Ook de eigen fout van het slachtoffer of het perfect normale gedrag van het dier, kan de aansprakelijkheid van de bewaarder van het dier niet meer uitsluiten: ten hoogste is dan nog sprake van een verdeling van aansprakelijkheid, die aan de rechter zal toekomen.
De voorbereidende teksten bij de nieuwe wet vermelden daarbij als voorbeeld het paard dat een omstaander een rake klap geeft omdat het opgeschrikt werd door een voetzoeker dat door een kind werd gegooid: zowel de bewaarder van het paard als de ouders van het kind zullen samen solidair gehouden zijn tot vergoeding van de schade…
Inwerkingtreding en belang van een goede bijstand en verzekering
De nieuwe wettelijke bepalingen, die toch wel een bijzondere impact kunnen hebben in het privéleven van vele mensen met kinderen en huisdieren, zijn van toepassing op feiten die zich voordoen vanaf 1 januari 2025.
Het verdient aanbeveling om verzekeringspolissen goed te laten nakijken en bij te sturen, waar nodig, om onaangename verrassingen te vermijden. Veel discussies (inzake verdeling van schadevergoeding) zullen zich allicht weer voor de rechtbanken gaan afspelen, en een goede verzekering rechtsbijstand privéleven lijkt daarbij dan ook alsmaar belangrijker te worden.
Contacteer ons zeker voor wat meer duiding en hulp, want ook op verzekeringsvlak kunnen wij u perfect adviseren, samen met onze verzekeringspartners van VB Alliance (www.vb-alliance.com).
.png)
